Gaat dienend-leiderschap samen
met gedeeld leiderschap?

Bij gedeeld leiderschap leiden teamleden op basis van gelijkwaardigheid en hangt het succes van het team af van hoe de teamleden elkaar leiden. Zeker in complexe omgevingen is gedeeld leiderschap aan te raden. Als één iemand in zo’n complexe situatie het voortouw neemt, leidt dat vaak tot problemen. Ook in minder complexe situaties kan gedeeld leiderschap de negatieve effecten van een ‘grote’ leider voorkomen.

De potentieel negatieve gevolgen van één leider. 

Eenhoofdig leiderschap kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat medewerkers zich minder uitspreken, competitie met elkaar aan gaan, een witvoetje proberen te halen bij ‘de baas’ en/of zich afhankelijk op gaan stellen van de leider. Onderzoek wijst uit dat de leiders zelf op den duur meer op zichzelf gericht kunnen raken (ego-dominant), minder ethisch en minder empathisch kunnen worden.**

Als een leider op een voetstuk geplaatst wordt, of zichzelf op een voetstuk plaatst, kan dat goed overleg en goede besluitvorming in de weg staan. Voor mij is de vraag hoe je dit voorkomt een interessante. En dan komt dienend-leiderschap om de hoek kijken.

Een dienend-leider heeft een stevig moreel kompas en is bewust bezig met de belangen van anderen. Daarmee kun je de potentiële problemen van eenhoofdig leiderschap voorkomen.

Bij dienend-leiderschap worden keuzes gemaakt in het belang van het grotere geheel, in plaats van in het belang van het eigen ego. Er is oog voor de mensen die het werk doen en voor mensen die het werk ‘ontvangen’ (klanten, cliënten, leerlingen, etc.). Een dienend-leider zorgt ervoor dat hij/zij zelf de rust en ruimte heeft om er echt voor anderen te zijn.

Maar kan dienend-leiderschap
samengaan met gedeeld leiderschap?

Greenleaf, de grondlegger van dienend-leiderschap, schreef in zijn pionierswerk ‘de dienaar als leider’ het volgende:

Het begint met het natuurlijke gevoel dat men in de eerste plaats wil dienen. Daarna maakt men bewust de keuze om te trachten te leiden. Het verschil met andere vormen van leiderschap zit in de zorg die een dienaar ten eerste besteedt aan het tegemoetkomen aan de voornaamste prioriteiten van anderen. Die persoon is wezenlijk anders dan diegene die eerst leider is, wellicht vanwege de behoefte om de honger naar macht te stillen of om materiële bezittingen te verkrijgen. (…) In de eerste plaats leider zijn en in de eerste plaats dienaar zijn, zijn twee extremen. Daartussen zijn allerlei gradaties en mixen die onderdeel uitmaken van de oneindige variaties van de menselijke natuur. (…) Het verschil manifesteert zich in de zorg die iemand die in de eerste plaats dienaar is, besteedt aan het tegemoetkomen aan de voornaamste prioriteiten van anderen.*

De beste test of iemand dienend-leidt, is:

Daarnaast schreef Greenleaf:

De beste test, die moeilijk is te onderzoeken, is: groeien diegenen die gediend worden als mens? Worden zij, terwijl zij gediend worden, gezonder, wijzer, vrijer, autonomer en meer in staat om zelf dienend te leiden? En wat is het effect op de minst bevoorrechte mensen in de maatschappij? Hebben zij hier baat bij, of zullen zij in ieder geval niet nog meer achtergesteld worden?*

Worden mensen, terwijl zij gediend worden,
gezonder, wijzer, vrijer, autonomer
en meer in staat om zelf dienend te leiden?

Kortom, dienend-leiderschap zorgt ervoor dat de mensen die aanvankelijk geleid worden uiteindelijk zelf in staat zijn dienend-te-leiden. Dienend-leiderschap is dus de aangewezen grondhouding voor leiders/medewerkers in teams die werken op basis van gedeeld leiderschap. En daarnaast is dienend-leiderschap ook de beste basis voor teams die werken in lijn met zelfsturing of samensturing.

Hoe ontwikkel je dienend-leiderschap?

Hoe ontwikkel je de grondhouding van een dienend-leider met je team? Door met eenvoudige principes op dagelijkse basis te werken. Wil je daar meer over weten, schrijf je dan in voor Redpoint Inspiratiemail. We delen regelmatig blogs en mooie aanbiedingen, zoals nu het luisterboek Echte leiders dienen. 

Nuttig om te lezen:

In dit blog staan een aantal tips over hoe je dienend-leiderschap vooral ook samen ontwikkelt. En deze blogs over ‘niet oordelen‘ en ‘neem niets persoonlijk‘ bieden ook waardevolle inzichten. Tot slot nog de blog over het vinden van je eigen waarheid voor wendbaarheid met een paar mooie oefeningen erin.

Wil je meer weten over wat dienend-leiderschap is en hoe je het ontwikkelt? Neem deel aan een van onze events, verdiepingstrainingen of vraag een voorstel voor een In Company traject aan.

Deel je je ervaringen?

En omdat we inmiddels veel trouwe lezers hebben die zelf al goed met dienend-leiderschap bezig zijn, de vraag aan jou: Wat heeft jou tot nu toe geholpen je dienend-leiderschap te ontwikkelen? Deel je je inzichten hieronder? Dank je wel!

Hoe wij je verder kunnen helpen:

Wil je meer weten over dienend-leiderschap?

Bestel hier het #1 managementboek Dienend-Leiderschap.

Verder kun je bij ons terecht voor zowel online als live trainingen (individueel of met je team/organisatie) om je leiderschap- en/of organisatie te ontwikkelen, o.a. via:

De Online Training Dienend-Leiderschap
De Online Training Sterk Leiderschap
De Persoonlijke Verdieping Dienend-Leiderschap

*Tekst uit het boek Echte Leiders Dienen (2012) van Inge Nuijten
**Een ander interessant boek om te lezen is:
De Kleren van de Leider (2017) van Koen Marichal en Jesse Segers

Reacties

3 Reacties

  1. Koos Groenewoud

    Ondergetekende kwam een jaar of 15 geleden in aanraking met Servant-Leadership / Dienend-Leiderschap. Mijn eerste reacties was “Noemen ze het zo…”. Veel (h)erkenning dus. De laatste jaren heb ik meer dan 10.000 uren besteed aan mijn passie leiderschap en het leven van mijn persoonlijke missie “het leveren van een substantiele bijdrage aan (de ontwikkeling van ) beter leiderschap. Ik twijfel geen fractie van een seconde over het effect van dienend-leiderschap.

    Robert K. Greenleaf schreef zijn essay meer dan 50 jaar geleden, maar het is actueler dan ooit! Als je een aantrekkelijke partij wilt zijn voor vakmensen, talenten, high potentials, dan kan je er niet meer om heen. Ik ben persoonlijk erg blij dat visionairs als Marshall Goldsmith en Jan Rotmans dienend leiderschap hebben omarmd.

    Ik gebruik sinds 2010 de benaming NIEUW leiderschap. Dat doe ik omdat ik erg veel waarde hecht aan het handvest NIEUW leiderschap.

    Antwoord
    • Inge Nuijten

      Beste Koos,
      Dank voor je reactie. Zolang voor mensen duidelijk is wat je met de term bedoelt, is er een gedeeld uitgangspunt. Daar kun je samen op bouwen.
      De term NIEUW kan wel wat vraagtekens oproepen, omdat het handvest niet zo nieuw meer is en de principes die jij voorstaat al eeuwenoud zijn. Het is echter wel duidelijk dat je verlangt naar een transformatie van leiderschap, organisaties en de maatschappij, verNIEUWing!
      Dank je wel voor je inzet daarvoor!
      Blijf het verschil maken! Inge

      Antwoord

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vul de velden in om je op de wachtlijst te zetten:

Vul de velden in om je op de wachtlijst te zetten:

Vul de velden in om de brochure aan te vragen: