Dienend-leiderschap:
Leiden door jezelf te dienen?

Laatst mailde iemand mij: “Ik ben gecharmeerd van het beeld van dienend-leiderschap, maar zie ook problemen met mensen die erg dienstbaar zijn en zich hierin verliezen.”

Zie jij die problemen ook? Of krijg jij zelfs de kriebels van te dienstbare mensen? Mensen die (denken te) dienen, maar niet leiden. Die zichzelf voorbijrennen, alles voor iedereen oplossen (of dat in ieder geval proberen), zich regelmatig (onnodig) verontschuldigen, kost wat kost de sfeer goed proberen te houden en het vooral belangrijk vinden anderen ‘in hun kracht te zetten’. En daarbij zichzelf vergeten?

“Ben jij een deurmat of een dienend-leider?”

Mensen die alleen (denken te) dienen werden ooit door Adam Grant beschreven als ‘deurmatten’; gevers die geen ruggengraat hebben. En ja, deurmatten kunnen behoorlijk vies zijn. Dus het devies bij dienend-leiderschap is dat je niet over je heen laat lopen. Het is vooral je schone taak te leiden.

Het is niet dienstbaar om naar ieders pijpen te dansen, alles op te lossen en tegen iedereen aardig te doen. Te aardige mensen die dienen, geven en er altijd voor anderen zijn zonder eigen-waarde(n) en grenzen, lopen zichzelf voorbij. Het gevolg is verminderde productiviteit (van hele afdelingen), frustratie en gezondheidsproblemen.

Daarnaast hebben mensen op dit moment meer dan ooit behoefte aan duidelijkheid, visie, leiders die de normen bij de waarden hanteren. Bovendien komen heldere kaders, doelen en (aanspreken op) verantwoordelijkheden het werkplezier en de productiviteit ten goede (lees hier meer).

“Zolang dienen niet samengaat met leiden,
is het niet effectief noch gezond.”

Wat is dienend-leiderschap dan precies?

De essentie van dienend-leiderschap is dat je een bijdrage levert aan de groei van anderen. Een voorwaarde om dat te kunnen is goede zelfzorg, zorg voor je eigen groei. Als in het vliegtuig de zuurstofzakjes naar beneden komen, zet een dienend-leider die echt eerst bij zichzelf op, zodat h/zij daarna anderen kan helpen.

“Goede zelfzorg is essentieel bij dienend-leiderschap.”

Oké, je zorgt dus eerst goed voor jezelf, dat klinkt zelf-dienend?

Dat klopt. Door goed voor jezelf te zorgen, te groeien en te ontwikkelen, ben je steeds meer in staat om moeiteloos vanuit je kwaliteiten bij te dragen aan de ontwikkeling van anderen. Een dienend-leider houdt daarbij voor ogen:

“Het begint met mij, het draait om het geheel.”

Leiders die leven naar dit inzicht hanteren de volgende ‘beslisregel’:

“Wat is de impact van deze beslissing
op het grotere geheel; op alle betrokkenen?”

Dienend-leiders weten dus dat beslissingen invloed hebben op: medewerkers, klanten, leveranciers, de aarde, toekomstige generaties en, zoals Greenleaf dat zei; diegenen die het minst bevoorrecht zijn. Het handelen van dienend-leiders is afgestemd op dit bewust-zijn.

Een niet-dienend-leider vraagt zich bewust of onbewust af: Word ik hierdoor aardiger gevonden, krijg ik meer status, meer geld, sneller promotie of een ander voordeel, ben ik hierdoor (sneller) van het gezeur af, haal ik mijn gelijk, is dit het fijnst voor mij?

Voel je het verschil tussen zelfzorg en zelfzucht?

“Zelfzorg is heel wat anders dan zelfzucht.”

Bovenstaande beslisregel is bij een dienend-leider geen trucje, maar een manier van zijn. Een dienend-leider heeft de rust en goed contact met zijn/haar innerlijke drive (die 95-97% van de mensen in zich heeft) om anderen verder te helpen. Dienend-leiden gebeurt dus niet af en toe, maar consequent en consistent. Het is een levenshouding.

“Dienend-leiderschap is een manier van zijn.”

De kans is groot dat jij dienstbaarheid ook in je DNA hebt zitten. Onze hedendaagse context maakt het echter niet makkelijk om trouw te zijn aan deze natuur. Goede zelfzorg schiet er door onze hectische op uiterlijke prestaties gedreven samenleving vaak bij in.

Dus hoe ga jij jezelf meer dienen, zodat iedereen er uiteindelijk beter van wordt?

“Maak jij het Verschil?”

Wil je al meteen meer dienend-leiden?

  1. Benut dan bovenstaand handvat voor het nemen van beslissingen in jouw organisatie.
    • Maak daarvoor de beslisregel concreet en visueel, in lijn met de missie en waarden van jouw organisatie.
    • Ga vervolgens de (door jullie) geformuleerde checkvragen expliciet stellen als je besluiten neemt.
  2. Ga nog beter voor jezelf zorgen.
  3. Maak je eigen groei prioriteit.

“Inspireer je ons met jouw inzichten?”

Jouw resultaten?

Laat je (hieronder) weten wat het effect is van jouw acties? Wat zijn jouw inzichten, successen en lessen?

Uiteraard verneem ik het ook graag als je vragen hebt of je wilt ontwikkelen (met je organisatie) in dienend-leiderschap, vitaliteit (zelfzorg) en/of integraal samen werken.

“Maak het verschil!”

Wil je meer weten over dienend-leiderschap?

Bestel hier het #1 managementboek Dienend-Leiderschap.

Verder kun je bij ons terecht voor zowel online als live trainingen (individueel of met je team/organisatie) om je leiderschap- en/of organisatie te ontwikkelen, o.a. via:

De Online Training Dienend-Leiderschap
De Online Training Sterk Leiderschap
De Persoonlijke Verdieping Dienend-Leiderschap

Reacties

2 Reacties

  1. Jan van Baardewijk

    Prachtig artikel! De glijbaan van dienen naar deurmat is herkenbaar. Ik moet dan zelf denken aan het kernkwadrant van Daniël Offman, hoe een kracht (dienstbaarheid) een valkuil heeft (teveel dienen en deurmat worden), met als uitdaging daarachter dan jezelf dienen zodat je weer meer een leider wordt.
    Ten onrechte gebruiken mensen soms dienend leiderschap als tegenstelling, maar hier laat je prachtig zien dat dit natuurlijk nooit het geval is. Dank!

    Antwoord
    • Inge Nuijten

      Mooie reflectie Jan. Het model van Offman is inderdaad een waardevol model om hier meer inzicht in te krijgen. Blijf het verschil maken!

      Antwoord

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vul de velden in om je op de wachtlijst te zetten:

Vul de velden in om je op de wachtlijst te zetten:

Vul de velden in om de brochure aan te vragen: