Sterke leiders oordelen niet

We oordelen er bewust en onbewust op los. Natuurlijk kan snel oordelen je helpen een (potentiële crisis)situatie goed te managen. Je hebt oordeelsvorming nodig voor besluiten. Maar in dit geval heb ik het over aannames en interpretaties die je eerder hinderen dan helpen. Meestal betekent oordelen namelijk het ‘veroordelen’ van anderen en dat maakt je bijvoorbeeld minder effectief in je communicatie en samenwerking.

Je helpt niemand met negatieve praat. Sterker nog, je jaagt over het algemeen mensen tegen je in het harnas, creëert wantrouwen en onveiligheid. Ook onder diegenen die het op dat moment met je oordeel ‘eens’ zijn. Want onbewust ontstaat toch de vraag hoe je werkelijk over hen denkt. En belangrijker nog: Hoe denk je over jezelf? Wat zeggen jouw oordelen over jouw mensbeeld en zelfbeeld?*

Oordelen maakt meer kapot dan je lief is. Bovendien zeggen je oordelen veel over jezelf (in antwoord op de vraag hierboven). Tenzij het feitelijk is wat je over de ander (of jezelf) denkt of zegt. Dan is het geen oordeel, aanname of interpretatie, maar een feit. Voor al het andere is de kleuterschoolwijsheid: ‘Wat je zegt dat ben jezelf’, een waarheid als een koe.

“Wat je zegt dat ben je zelf.”
#kleuterschoolwijsheid

De kunst is, om als je een oordeel opmerkt, bij jezelf na te gaan of hetgeen wat je denkt echt waar is. ‘Kun je onomstotelijk bewijzen wat je over de ander denkt?’ ‘Weet je het zeker?’ Indien je antwoord twee keer ‘ja’ is, is de vraag: ‘Helpt je oordeel je om te bereiken wat je wilt bereiken?’ Ja? Dan is de laatste vraag: ‘Helpt het oordeel je te voelen zoals je je zou willen voelen?’ Indien ook daar het antwoord ‘ja’ op is, hoef je niets te doen.

Indien een van je antwoorden ‘nee’ is, helpt het oordeel niet en zegt het iets over jou. Al is het dat je vindt dat iemand anders met zijn kinderen om moet gaan, liever moet zijn, een te dikke buik heeft of niet zo fanatiek moet zijn. Wat ‘blijft haken’ bij jou, zegt wat over jou. Met ‘blijven haken’ bedoel ik dat het je iets doet. Het ergert je, maakt je verdrietig, je wordt er boos om, of het veroorzaakt een andere emotie. Als je dat ziet, kun je groeien!

“Als je ervaart dat iets blijft haken, kun je groeien.”

Ik ergerde mij bijvoorbeeld aan mensen die zichzelf ‘niets waard’ vonden. Tot ik snapte dat ik het was die daar nog wat te doen had. Ten eerste is mijn kwaliteit dat ik in iedereen potentie zie en werd ik er verdrietig van als die potentie onbenut bleef. Ik heb namelijk een diepe wens dat iedereen een bijdrage levert waarbij zijn/haar passie en talenten optimaal benut worden. Daar worden we allemaal beter van.

Ik besef mij inmiddels echter dat het niet aan mij is wat een ander met zijn passie en kwaliteiten doet. Ik kan ook helemaal niet bepalen hoe zeker iemand zich over zichzelf voelt. Ik kan wel inspireren, aanmoedigen en handvatten geven, maar ik hoef geen waarde te hechten aan de uitkomst. De ander valt buiten mijn cirkel van invloed en zijn/haar gedrag is dus niet mijn verantwoordelijkheid. Wat een rust!

Als je leider bent is dit overigens deels een ander verhaal. Als je bijvoorbeeld afspraken maakt met mensen, is het echt belangrijk dat je ze verantwoordelijk houdt. Het is dus context (rol) afhankelijk wat je wel en niet tot je invloedscirkel rekent.

“Wat je met je met je passie en talenten doet, is aan jou. 
Ik kan je slechts inspireren, faciliteren en aanmoedigen.”

Daarnaast, en dat was voor mij ook een belangrijke les, was ik het die ten diepste twijfelde over mijn waarde. Wie ben ik het om mijn visie te uiten? Ben ik wel goed genoeg? Kloppen mijn ideeën wel? Is het waardevol genoeg wat ik deel? Hebben mensen er wel echt iets aan? Wie ben ik het om een x-bedrag te vragen voor een inspiratiesessie of training? 

Een setje belemmerende overtuigingen en conditioneringen moest ik overwinnen voor ik bijvoorbeeld pas september vorig jaar begon met online inspiratie te delen. En nog steeds popt af en toe oude twijfel op. Maar dan richt ik mij op mijn ultieme doel en dan schrijf en tape (video) ik rustig door. Uiteraard helpt jouw feedback en/of je like daarbij ook.

“Een setje belemmerende overtuigingen
moest ik overwinnen.”

Ter inspiratie nog een voorbeeld van een leider die mij onlangs terugkoppelde wat een sessie met hem had gedaan. Hij was naar zijn ergernissen en oordelen gaan kijken. Hij baalde bijvoorbeeld als een stekker van zijn ondernemende collega. Die collega pakte alles op en aan. Na wat zelfonderzoek besefte hij dat hij zich hierdoor bedreigd en klein voelde. Deed hij zijn werk dan niet goed? Door het zelfonderzoek zag hij vervolgens dat hij zelf verlangde deze kwaliteit meer te ontwikkelen. 

“Dus wat haakt bij jou?
Waar kun je van leren en groeien?”

Indien je een patroon gaat herkennen in je oordelen, ligt er iets fundamenteels onder. Iets wat je in ‘je opvoeding’ hebt meegekregen. Dat vormt nu een belemmerende overtuiging, een blokkade. Daar kun je mee aan de slag. Het is een verademing als je dat soort belemmeringen opruimt. Hierbij raad ik je wel aan om dit met een goede trainer/coach te doen om je proces makkelijker te maken en te versnellen.

Uiteraard hieronder alvast wel wat tips om je verder op weg te helpen. Help je anderen en mij, door als dit blog nuttig voor je is, het te delen en/of te liken? Dank je wel! Samen staan we sterker.

1. Kijk positief naar jezelf.

We hebben veel meer negatieve zelfspraak dan we ons bewust zijn. Tenzij iemand ons hiervan bewust heeft gemaakt en we het hebben leren ombuigen. Maar dan nog kan het een uitdaging zijn. Onderzoek toont aan dat positieve gedachten zorgen voor positieve, heilzame stofjes. Negatieve gedachten dragen niet direct bij aan je welbevinden. Het is dus belangrijk om jezelf te waarderen om wie je bent.

Gelukkig kun je dat verbeteren door oefeningen. Ik kan je er wel 100 oefeningen voor geven. Maar hierbij drie om te beginnen:

1. Vraag aan anderen waarvoor ze jou waarderen.
2. Schrijf dagelijks op waar je dankbaar voor bent.
3. Ben bewust met je bedoeling bezig.

2. Kijk open en waarderend

Als het gedrag van de ander je stoort (of je eigen gedrag) heb ik nog een aanvullende tip: Kijk open en waarderend. Welke kwaliteit ligt ten grondslag aan het gedrag? Een paar voorbeelden. Als iemand heel gedetailleerd wordt, komt dat mogelijk voort uit zorgvuldigheid. Als mensen chaotisch zijn, vloeit dat wellicht voort uit creativiteit. Drammers zijn, als ze in hun kracht staan, vaak prettige aanpakkers.

Indien je erin slaagt door de negativiteit die je ervaart heen te kijken en kwaliteiten te zien, ontstaan er weer mogelijkheden. Je kunt mensen dan positiever benaderen. Tevens kun je mogelijk om jezelf lachen? En je eigen belemmeringen transformeren. Als je open en waarderend kijkt, ga je voorbij je eigen gelijk en ontstaat er ruimte voor jezelf en de ander.

“Vervang boosheid en angst door verwondering.”

Een open en waarderende wijze van in de wereld staan, noem ik ook wel OENig (Open Eerlijk en Nieuwsgierig). Dit sluit mooi aan bij twee kenmerken van dienend-leiderschap; bescheidenheid en waardering. En tevens bij wat James Thurber ooit zei: “Let us not look back in anger, nor forward in fear, but around in awareness”. Met andere woorden, vervang boosheid en angst door verwondering.

“Met welke inzichten ga jij je voordeel doen?”

Ik hoop dat dit blog je weer aan het denken heeft gezet en je aanspoort tot experimenteren. Het zou geweldig zijn als jij meer jezelf kunt zijn en zo met meer energie en gemak gaat leiden. Je eigen leven, thuis en op het werk.

Wil je meer weten?

Wil je meer weten over dienend-leiderschap?

Bestel hier het #1 managementboek Dienend-Leiderschap.

Verder kun je bij ons terecht voor zowel online als live trainingen (individueel of met je team/organisatie) om je leiderschap- en/of organisatie te ontwikkelen, o.a. via:

De Online Training Dienend-Leiderschap
De Online Training Sterk Leiderschap
De Persoonlijke Verdieping Dienend-Leiderschap

Reacties