Twee fundamentele

leiderschapsvaardigheden

Als er iets is waardoor je je gezonder, gelukkiger, rustiger en energieker gaat ​voelen. En het er bovendien voor zorgt dat samenwerken makkelijker gaat, je creatiever, innovatiever en productiever wordt, zou je daar dan meer over willen weten?

Na vele jaren onderzoek, observeren, trainen en experimenteren kristalliseren zich steeds meer de fundamentele leiderschapsvaardigheden voor succes uit. Twee vaardigheden die enorm veel impact hebben ga ik vandaag met je delen: Verantwoordelijkheid en vergeving.

Dit blog is speciaal voor:

1. Leiders die betere keuzes willen (leren) maken op basis van voortschrijdend inzicht.

2. De helden uit de zorg die ondanks hun keiharde werken op veel plekken ook keihard hebben moeten incasseren.

3. Alle professionals en medewerkers die graag een waardevolle bijdrage willen leveren, maar zich nu gedemotiveerd voelen of zelfs afgehaakt zijn, omdat er minder werk is of het werken op afstand een gebrek aan binding veroorzaakt.

4. Mensen die tijdens Corona ineens veel ruimte en tijd hadden voor zichzelf en zich daar schuldig over voelen.

5. Ouders die zich rot voelen over het feit dat ze flink de balen hadden van het thuisonderwijs en die wellicht onbedoeld af en toe wat prikkelbaarder waren richting kinderen en partner.

Verantwoordelijkheid

Nummer één in de ‘persoonlijk leiderschap top tien’ is verantwoordelijkheid. In trainingen hebben wij het altijd over HKI: Hoe Kan Ik.

Verantwoordelijkheid betekent dat je begrijpt wat je te doen hebt, wat je bij te dragen hebt. Daar sta je voor, daar ga je voor, dat kom je na. Het betekent ook dat je anderen verantwoordelijkheid laat nemen voor hun eigen stuk, dat je ze aanspreekt waar nodig. Dit altijd vanuit het oogpunt dat de ander ‘oké’ is, de beste intenties heeft.

Geloof je daar geen bal van? Lees dit artikel of het boek van Rutger Bregman ‘De meeste mensen deugen’.

Ga je niet van een positief mensbeeld uit? Dan zul je een stuk minder effectief zijn in je waarneming en in interactie met anderen.

Niet bewust

Vaak als mensen dingen doen die jou niet uitkomen, als ze niet leveren wat afgesproken is, fouten maken, anderen beledigen, kwaadspreken, doen ze dat niet expres. Liever gezegd, ze doen het niet bewust. Ze doen dat omdat ze het inzicht, de kennis of de kunde nog niet hebben. Ze overschatten zichzelf (Dunning-Kruger) of ze onderschatten de taak. Wellicht was de taak niet helder, waren de kaders onduidelijk of was er een slechte context.

Dit is allemaal geen excuus, je bent nog steeds verantwoordelijk voor de uitkomsten en voor je eigen gedrag. Het zijn wel redenen waarom dingen misgaan en waar je van kunt leren. Voor iedereen blijft het essentieel om te begrijpen waar je verantwoordelijk voor bent en waarvoor niet.

Je eigen gedrag, wat je zegt en wat je doet, daarvoor ben je altijd 100% verantwoordelijk, onafhankelijk van de omstandigheden.

Het gedrag, de reacties en het werk van de ander, daarvoor is de ander 100% verantwoordelijk. Toch nemen we vaak verantwoordelijkheid voor anderen of laten we anderen verantwoordelijkheid voor ons nemen.

Vijf voorbeelden:

1. Een patiënt besluit zijn medicatie niet meer te nemen. Als arts ben je daarvoor niet verantwoordelijk, het is de keuze van de patiënt.

2. Iemand gaat tegen je tekeer omdat je in zijn ogen iets verkeerd hebt gedaan. Dat is niet jouw verantwoordelijkheid. Hoe jij erop reageert is wel jouw verantwoordelijkheid.

3. Jij spreekt iemand aan op zijn verantwoordelijkheden. De ander gaat huilen of wordt opstandig. Het aanspreken is als leider je verantwoordelijkheid. De reactie van de ander is de verantwoordelijkheid van de ander.

4. Je hebt alles gedaan wat je kon en wist, toch overlijden er cliënten aan Corona. Hier heb je geen invloed op, jouw verantwoordelijkheid reikt niet buiten jouw invloedssfeer.

5. Je verstaat je vak, bent blij met je werk en mensen zijn blij met jou, je verliest je baan door omstandigheden en buiten jouw toedoen. Dit ligt buiten jouw invloedssfeer. Waar je wel verantwoordelijk voor bent, is wat je ervan leert en hoe je er (vervolgens) mee omgaat.

Het is de kunst alleen verantwoordelijkheid te nemen voor wat van jou is en wat van de ander is bij de ander te laten. Ligt het buiten jullie invloedssfeer, dan is het ‘de zaak’ van iets groters, iets buiten jullie. De kunst is dat te accepteren voor wat het is.

Maar hoe doe je dat? We maken onszelf (en de ander) nogal snel verwijten, hebben oordelen en/of voelen ons schuldig. Hier komt die andere fundamentele vaardigheid met een V om de hoek kijken te weten ‘vergeving’.

Vergeven

Voordat je echt verantwoordelijkheid kunt nemen, of een ander zuiver en effectief verantwoordelijk kunt houden, is het zaak jezelf en de ander te vergeven. Te accepteren dat gedane zaken geen keer nemen. Of zoals mijn co-trainer het laatst zei om eerst de hoop op een ander verleden los te laten. Zodra je loslaat gaat er een wereld voor je open en ga je leiden in plaats van lijden. Dán kun je keuzes maken en ‘tough love’ geven.

Radicale eerlijkheid

Het vraagt serieus zelfonderzoek en zoals ik dat noem: radicale eerlijkheid.

Voor veel mensen is het makkelijker dit proces eerst met een coach te doorlopen. Een goede coach oordeelt hierbij geen moment. Hij/zij zorgt voor een veilige bedding waarbinnen je al je gevoelens, ideeën en gedachten vrijelijk kunt uiten, zonder dat je advies krijgt, dat de ander er iets van vindt, je wil veranderen of wat dan ook. Je mag er gewoon helemaal zijn.

Wellicht kun jij ook die coach voor jezelf zijn? Indien je nog stappen wilt zetten om meer zo’n coach (voor jezelf en anderen) te worden, dan nodig ik je van harte uit voor het (online) Event Sterk Leiderschap.

Schuldgevoel

Vroeger zou ik mij verontschuldigen dat ik ‘reclame’ maak voor dit event. Inmiddels weet ik dat het mijn verantwoordelijkheid is je over dit soort mogelijkheden te vertellen, anders weet jij niet dat het er is en dat vergeef ik mijzelf niet. 😉 Hierbij ben je op de hoogte en is het jouw verantwoordelijkheid om te besluiten of je hier voor jezelf en voor je omgeving gerichte en bewuste stappen in wilt zetten.

Maar nu eerst, hoe doe je dat vergeving?

Een stappenplan:

1. Maak voor jezelf helder waar je over in zit, wat je jezelf of een ander nadraagt.

2. Wat vertelt dit je over jezelf, waar kun je van leren?

3. Wat mag je jezelf vergeven?

Nu hoor ik je denken ‘mijzelf vergeven’? Die ander heeft iets fout gedaan. Dat begrijp ik, maar het bij de ander leggen gaat je niet ver brengen.

Wat gaat je wel helpen? Zelf de volledige verantwoordelijkheid nemen voor wat zich bij jou aandient. Je bewustworden van wat jij daarin kunt oplossen. En oplossen doe je door jezelf te vergeven.

Jezelf vergeven

In alle eenvoud: Laat de punten waarop je gereflecteerd hebt de revue passeren en zeg oprecht (in gedachten) ‘ik vergeef mijzelf’, ‘ik vergeef mijzelf voor… en ik maak de keuze om …’ Blijf ‘ik vergeef mijzelf’ herhalen totdat je het echt gaat voelen, totdat je toelaat dat je jezelf inderdaad mag vergeven. Je wist (nog) niet beter, je kon (nog) niet beter, je was (nog) niet zo ver. Het is oké.

Dit proces klinkt heel eenvoudig. Dat is het ook. Het vraagt wel discipline, radicale eerlijkheid en aandacht. Als je dat op kunt brengen beloof ik je dat je effectiever gaat leiden en je vrijer en energieker gaat voelen.

Wens

In het kader van wat er nu allemaal aan de hand is, zou het mooi zijn als alle (regerings-)leiders zichzelf vergeven dat ze met onvolledige informatie afgelopen periode keuzes hebben gemaakt. Wat een verantwoordelijkheid! En dat het helemaal oké is dat je op basis van voortschrijdend inzicht op een (geheel) andere wijze vanaf nu keuzes maakt.

Vergeef jezelf, je deed wat je dacht dat goed was, naar beste kennis en inzichten. Nu kun je verantwoordelijkheid nemen voor het voortschrijdend inzicht.

Dit geldt dus ook voor diegenen bij wie er heftige dingen zijn gebeurd, die zich een slechte moeder of vader voelen, die het gevoel hebben er nu minder toe te doen. Vergeef jezelf. We zijn allemaal overvallen door de afgelopen periode. Laat de hoop op een ander verleden los.

Leer je lessen (doorloop bovenstaande 3 stappen) en doe je voordeel met de inzichten. Je bent niet fixed, je bent gemaakt voor groei en ontwikkeling (blog). Is dit een voortschrijdend inzicht? Geweldig! Ben dankbaar dat je het nu ziet en pak je verantwoordelijkheid.

Heb je vragen, wil je meer leren?

Ja, ik wil die coaching / coach worden.

Ja, ik bestel het nieuwe boek dienend-leiderschap!

Ja, en ik ga nu eerst met bovenstaande aan de slag!

Nee, ik blijf liever slachtoffer in plaats van verantwoordelijkheid te nemen.

Wat je ook doet, zorg goed voor jezelf, leid je leven en maak het verschil!

Reacties